Kunstenaars honorarium

Het honorarium is een vergoeding voor arbeid van de kunstenaar voor een tentoonstelling (productie) en bruikleen van het werk (gebruik). Met de calculator of rekentabel wordt een minimale vergoeding berekend voor deelprestaties (1), (2) en (4):

1. het vervaardigen van nieuw werk en/of aanpassing van bestaand werk (arbeid),
2. werkzaamheden (arbeid) in het verlengde van het vervaardigen van werk voor een tentoonstelling,
3. overige werkzaamheden voor een evenement of tentoonstelling (arbeid),
4. het leveren van werk in eigendom van de kunstenaar voor een tentoonstelling (gebruik).

Deelprestatie (3) wordt niet door de calculator of rekentabel berekend. Daarvoor geldt een variabele beloning die overeenkomt met het salaris (inclusief vakantiegeld en opslag voor werkgeverslasten) van een medewerker in dienst van de kunstinstelling met vergelijkbare taken. Bekijk hiervoor bijvoorbeeld de Richtlijn Functie- en Loongebouw Presentatie-instellingen of de Museum cao. Onder deelprestatie 3 valt een breed scala aan activiteiten die betrekking hebben op het curatorschap of de productie van een evenement of een tentoonstelling,

De vergoeding van (on)kosten zoals materiaalkosten, productiekosten, reiskosten en verzekeringskosten valt niet onder het honorarium. Daarover dienen aanvullende afspraken gemaakt te worden.

De calculator berekent op basis van een aantal variabelen het minimale honorarium per kunstenaar per tentoonstelling. Het gaat daarbij om genormeerde en gestandaardiseerde minimumbedragen. De calculator geeft een bodembedrag dat naar redelijkheid verhoogt kan worden tijdens contractonderhandelingen tussen kunstenaar en kunstinstelling voor tentoonstellingen zonder verkoopdoel. Zo worden instellingen met een omzet van € 500.000 en meer geacht om de bedragen naar redelijkheid te verhogen.

Instellingen die aanvragen doen bij, in ieder geval, het Rijk en de Rijkscultuurfondsen worden getoetst op de naleving van de Fair Practice Code en de toepassing van de richtlijn kunstenaarshonoraria.

Het honorarium geldt per kunstenaar. Bij tentoonstellingen met combinaties van ‘nieuw werk’, ‘bestaand werk’ of ‘aangepast bestaand werk’ is de categorie met de hoogste beloning leidend voor de bepaling van de minimumbedragen aan de kunstenaar.

Als de lezing of workshop de voornaamste artistieke uitkomst is van het werkproces van de kunstenaar, kan hiervoor de richtlijn kunstenaarshonoraria worden aangehouden. Houdt er daarbij rekening mee dat de (on)kosten, zoals productiekosten of fees voor derden, geen onderdeel zijn van het honorarium. Als de lezing of workshop secundair is aan het artistieke werk van de kunstenaar, of bijvoorbeeld onderdeel is van het randprogramma van de tentoonstelling, kan daarvoor een andersoortige reële vergoeding worden verleend Voor het berekenen van een passend honorarium kan worden gekeken naar de Richtlijn Functie- en Loongebouw Presentatie-instellingen en de Museum CAO. Voor vergoedingen van lezingen of workshops secundair aan het artistieke werk van de kunstenaar wordt geen bijdrage verleend uit de tijdelijke regeling Coronaondersteuning Kunstenaarshonorarium van het Mondriaan Fonds.

In de calculator wordt geen onderscheid gemaakt tussen de disciplines waarin beeldend kunstenaars werken. De bedragen gelden ook voor performances. Houdt er daarbij rekening mee dat de (on)kosten, zoals productiekosten of fees voor derden, geen onderdeel zijn van het honorarium. Voor betaling van performers/dansers kan worden gekeken naar de Cao Toneel en Dans.

De richtlijn kunstenaarshonorarium is niet van toepassing op permanente tentoonstellingen. Voor de bepaling van de hoogte van het honorarium voor permanente werken kan de richtlijn van de Rijksgebouwendienst worden gehanteerd.

Bij gelijkwaardige samenwerkingen geldt het honorarium per kunstenaar. Bekijk wat het meest van toepassing is op de situatie: een solopresentatie, duopresentatie of groepspresentatie. Bij een ongelijke samenwerking, bijvoorbeeld in het geval van assistenten, geldt dat niet.

Als de lezing of workshop de voornaamste artistieke uitkomst is van het werkproces van de kunstenaar, kan hiervoor de richtlijn kunstenaarshonoraria worden aangehouden. Houdt er daarbij rekening mee dat de (on)kosten, zoals productiekosten of fees voor derden, geen onderdeel zijn van het honorarium. Als de lezing of workshop secundair is aan het artistieke werk van de kunstenaar, of bijvoorbeeld onderdeel is van het randprogramma van de tentoonstelling, kan daarvoor een andersoortige reële vergoeding worden verleend Voor het berekenen van een passend honorarium kan worden gekeken naar de Richtlijn Functie- en Loongebouw Presentatie-instellingen en de Museum CAO. Voor vergoedingen van lezingen of workshops secundair aan het artistieke werk van de kunstenaar wordt geen bijdrage verleend uit de tijdelijke regeling Coronaondersteuning Kunstenaarshonorarium van het Mondriaan Fonds.

Nieuw werk is werk dat in opdracht of op verzoek van de kunstinstelling door de kunstenaar is ontwikkeld en/of door de curator geselecteerd werk van de kunstenaar dat nog niet eerder in een publiek toegankelijke tentoonstelling is gepresenteerd.

De richtlijn kunstenaarshonoraria is niet van toepassing op tentoonstellingen met een verkoopdoeleinde. Ondersteunende verkoop van bijvoorbeeld T-shirts of boeken maken een tentoonstelling niet tot verkooptentoonstelling. Over productie en verkoop van deze waren kunnen aparte afspraken gemaakt worden.

Het Mondriaan Fonds biedt middels de regeling Kunstenaarshonorarium een ondersteuning als tegemoetkoming voor de kosten. Deze regeling is toegankelijk voor instellingen die kunstenaarshonoraria niet financieren vanuit structurele middelen.

Middels de regeling kunnen instellingen een compensatie van 50% ontvangen als zij minimaal de normbedragen in de richtlijn Kunstenaarshonoraria betalen. Deze regeling geldt ook voor projecten die aanvangen in 2025, zolang het budget niet is uitgeput.

De normbedragen in de calculator en rekentabel zijn exclusief BTW.